Бұлан терісін қаудырлатқан кім анда?
Мүмкін емес шыдауға,
Сүйіп қалмай біреуді мүмкін емес шыдау түк,
Мүмкін емес тоғайсыз өсу деген шұбартып,
Өзіңді-өзің өлтіру қиын мына заманда,
Өмір сүру, ал, бірақ
Қиынырақ одан да!
Сатқындықтар. Бетсіздіктер. Аз ба ондай!
Бастық оқыранады
Байтал көрген азбандай.
(Мерлин менің есімде.
Машиналар тоқтап оған қарайтын.
Жүз метрлік киноэкрандарда,
библия аспанында,
мол жұлдыздың ортасында талай түн,
айдалада, жарнамасы жарытусыз,
Мерлин ауыр тыныс ап,–
Сүйетін жұрт мұны ұсақ...
бұған төзер жан бар ма)
Мүмкін емес шыдауға
ит сасыған машинада былай да!
Мүмкін емес,
қиын біреу зорласа,
ал, еркіңмен берілсең – оңай емес ол да аса!
Мүмкін емес өмір сүру ойламай,
Ойламауға үйренеді бой қалай.
Осы біздің дін қайда?
Ұшырғандай әлдекімдер бізді үріп,
Өмір сүру – өзіңді өзің өлтіру,
Бәлкім, бұ да ізгілік?!
Өзіңді өзің құрту – күрес жаманмен,
Өзіңді өзің құрту – соған төзу де,
Қиын, қиын болмаса егер дарының
дарын болса – одан қиын бәрібір,
Өзімізді мансаппенен өлтірдік,
ақша қуып, қызды қуып он түрлі,
біз – актерлар
келер ұрпаққа өтіп ем
Таба алмаймыз, ал енді
Режиссерлар дәрменсіздер шетінен,
Сүйген жандарымызды
Тұншықтырдық құшаққа ап,
табы бірақ көпшіктердің бұ шақта
балғын жүзде қалады
доңғалақтың ізі құсап көмескі,–
төзу мүмкін емес түк.
Аһ, аналар неге ғана туады?
Олар баста білді ғой –
Мені – жаншып, таптарын,
Киножұлдызының жаны мұздай қап-қалың,
Оңаша өмір – бізге мүмкін емес түк.
Метрода,
тролейбуста,
дүкенде –
ашық ауыздар емексіп:
«Сәлем сізге, сәлем!»– десіп жатқаны;
төзу қиын, бейнең тұрса жалаңаш
Газеттерде, афишада «ала-қаш»,
Со газетке, сенде де
Жүрек барын ұмыт қып,
Майшабағын ораса жұрт – о да оғаш.
бетің быт-шыт,
көзің ойылып қалған
«Франс-Обзерверді» еске алу, ұққанға
Сұмдық жағдай,
Өлі Мерлин – есер бет-жүз,
тұрқыңнан
өз суретіңді елестетсең – бір түрлі, ә!.
Продюсер қышқырады, нан талмап:
«Тамашасыз сіз бүгін,
Шыпырлаған моншаққа ұқсас маңдайың».
Моншақ иісін білесіз ғой, сірә, сіз?
Өлім иісі шығады одан, расы!
Мотоциклистер – солар
Өзін-өзі өлтірушілер жан сала,
Өзін өзі өлтірушілер – ішетіндер тамсана,
Фотоаппарат жарқылынан министрлер
Сұрланған –
Өзін өзі өлтіруші болса да,
Өзін өзі өлтірулер, ал енді
Жүріп жатыр Хиросима әлемдік,
Төзу мүмкін емес түк,
Мүмкін емес күту бәрін емексіп,
Әлдененің сарт етуін маңдайға,
ал, бастысы —
түсініксіз қиындықтар, немесе
бензин сасыған қолмен
құр отыру қиын, қиын он есе!
Төзу қиын:
көк аспанда суынды
апельсині сенің қоштасуыңның…
ұрғашымын мен әлсіз.
Шамам бар ма көргеніммен тырысып?
Бірден мүрдем кету екен – дұрысы!
ЛАТЫШ ЭСКИЗІ
Қалыңдықтан қашып жатыр күйеулер.
Неге ғана қиып ата-мекенін
Үш ақымақ Батысқа қашып кетеді.
Әлдекімдер сатты – оларды алды ұстап.
41-жыл. Сәлем!
Ойнап аңдыспақ,
Масқара, ұят, сескендір.
«Сот келеді». Кесті. Он жыл.
«Сүйіктім-ау, қашан ораласың сен?!
Төрт мың күннің қасіретіне бас исең,
төрт мың түннің салмағы –
Мен ешкімнің тәуелдісі болмадым,
көршілердің балалары келді онға,
Соғыс өтті, сен жоқсың тек жалғанда,
батты төрт мың күн аунап,
не қорлыққа төзіп жүрсің, жан-аңсау,
бармысың сен аман-сау?
Сүйген жанда шек бар ма –
Сүйгендіктен бар шындықты ақтарғам,
Сені сатқан мен, Рута, ақталман –
Түрмеден де жатады жұрт оралып,
ал, шетелден оралмайды, ол анық...»
...Таңмен тойып ішіп алып ол-дағы
Ұрады кеп әйелін,
Ысқырады балдағы.
Ақ шашты әйел зары әлі биік тым:
«Сүйіктім менің, сүйіктім!»
БҰТАҚТАР МЕН ТАМЫРЛАР
Жерлеуге емес,
Әне, оны
Тәж кигізу үшін алып барады.
Граниттен гөрі ақ бас,
Қола іреңді, албырап,
Түтіні – бет қаратпас
Суретші жүр
Шашы кеткен жалбырап,
Күрек – қасиет болады, ал,
Шырағданнан гөрі оған!
Сирені оның үздігіп бір өледі...
жұлдыз-терге
малшынды,
түтіндейді белі оның
пештен шыққан нан сын-ды!..
Үйі – қуыс елес бір
Этаждардың бос бәрі.
Дачасында жоқ ешкім.
Россияны Құдай оған қоспады.
Суретшілер кетер тағы, тағы да
бөркін алып,
Храмдарға кіретіндей о да енді,
Келер күннің бағына,
Қайыңдар мен еменге.
Жеңіс болды шын олардың – қашқаны.
Күн боп қайта туу болды – батқаны.
Көтерілді олар шын
биіктер мен планетаға басқа бар,
Жалған жылтырлықтан шындап қашты олар.
Бұтағынан айрылады ағаштар.
Ал, жер асты –
тереңдікке келгенде
Тамырлар жатыр тістесіп,
Топырақты қисық саусақтарымен
Қатып қалған шеңгелдеп.
* * *
(Э. Межелайтиске)
Көшпелі өмір менің бұл
Маңдайыма тағдыр жазған үлесім...
Қиқулайды құстар Нида үстінде.
Құсты сақиналайтын жер, міне, осы
Мамық шашып капрон торда
бостандық үшін бір ғана,
Үш метрлік қанатымен
бұлқынады тырна-ана.
Патша-ханым сын-ды ызалы
тұтқындалған жазықсыз,
Темір сауыт – қалағына
Өмір-баянын жазыпсыз.
Биологтар жеткен жаңа
Сирақтардан алады.
Аяй ұстап,
еппен ғана
сақинаны салады.
Аспанда, әне, көлбеп ұшты ол
«Союдан» соң жаңағы,
еркін, әрі тұтқын болып,
бұғауланып барады,
Өзен, көлдер үстінде,
Ұйқыкезбе ақ дамбал –
еркін әрі тұтқын ол,
адал –