кассир тұрды кассадан.
Залды аралап жөнелді:
толы халық – мәз бәрі,
Көз жасының шықты исі,
Таң шығымен жылағандай жаздағы.
Көз жасының исі не,
Құтырынған топқа әлгі.
Екі мылқау жалаң бас,
Қолдары айқайлап қалды.
Үшіншісі – жая ұстап,
бейне «анадан» сыбады.
Бетховенше бұрқырап
будақ-шашы, тұр әне.
Тырсылдатып әйнекті,
Саусақтарын сындырып,
Менің тілсіз, құлақсыз
тағдырым тұр шыңғырып!
Кассир қайнап, ақшаны
Күнге тосты,
Әлі үмітін үзбеді –
Лениннің бейнесін
елуліктен
іздеді.
Ленин бірақ жоқ еді.
Жалған ақша –
өңі алдар...
Сауаптар мен обалдар.
Тағамдар мен адамдар.
ГИТАР
Б. Окуджаваға
Біздің үйге Болат кірді,
біздің лашық аспаны астын басады,
бурлак сын-ды сүйекті, ірі,
бас салардай батыл әрі, жас әрі.
Көп жылдық шөп гүлі сын-ды
Ұялшақ, арсыз өңменен,
Натуршица құсап тырдай жалаңаш,
Гитар жатты тізесінде көлденең.
Жуастау-ды гитары оның
дала аңынан
тісін ішке жасырған,
түнгі қала тұрды үнінде
у-гу етіп,
жаңа ғана басылған.
Ал, әйтпесе, шулап цирктегідей,
бәрі есінен жаңылған –
Мотоциклдердей жанып,
Қабырғамен ағылған.
Сол гитарлар ұлдары – біз,
Жеген ерлік, қайғы жанын,
Қыз-келіншек ортасында
Янтарь сын-ды айнымалы.
Түнгі тұлғалар ішінде,
шүйірілген ерініңе.
(Жиырып бет-ұсқыныңды)
Жай тұтанар пілте болып,
бір сигарет қыстырылды.
СІБІР МОНШАЛАРЫ
Монша! Монша!
Есіктерді тартып жап!
Қарға қарғып, қарық болып жүр қатындар.
От боп жанып,
Тер боп ағып –
Қарға аунайды соншама,
Ренуарға қайда, қайда
түсу мұндай моншаға!
Мадонналар!
Иық қандай,
Мықындарға не таң бар,
Домна пеші ұйытқандай
Ұйып шыққан металдар.
Жүгірістен алқына кеп,
«Сен», «мен!» деген
Сөздің өзі жалаңаш.
Қар мен оттың тазалығы
Жалаңаштық тазалықпен аралас.
Ауа таза, суық әрі.
Біз – тон киген төрт жігіт,–
Ойнаймыз кеп, қуып әрі,
Сөзді әзілге бөрттіріп.
Ой, қорқытты-ау!
Қашты үйге,
Зеңбіректей атылған
Шығарады үн: ух-бух деп
Қатындар…
Ал біреуі есікте қап,
баспалдақтан жаңа, тік,
Көршісіне күле қарап,
Ойнайды ептеп,
Қар атып!
САЛ ҮСТІНДЕ
Бізді Енесей келеді алып.
Осы салдай судағы ұлы
Қара арнаға кең, ескі,
Мен де ешкімге тәуелді жан емеспін!
Жоқ, мен – сендік болған емен,
Шекарадан өтпегем!
Опырылған
ерініңді,
Шашыңды да, көйлегіңді,
үйіңді де жек көрем.
Түкірдім кеп,
еңселі
періште де, сайтан да емес есіміңе мен сенің!
Телеграмма,
ашық-хаттың көптеген
Өтірігі үшін өле жек көрем,
Жібегіңе жүрегім қас,
нейлон-перде төгілген,
Сурет салар маталардан гөрі әлгі
Қап-қоржынды қалаңқырар едім мен!
Атаманша-бұйығы,
Москваның телефоны автомат,
Мен икондай сұмдық қорқыныштымын,
Шіркей-шыбын шаққан
бетім ісік, қап-қара.
Сазан сын-ды бұлтылдайды
Балықшының шықшыттары көгілдір,
Көз жасына – рұқсат жоқ, төгіл, жыр.
Бар болсын қол ерге біткен,
Көң мен құстар осы асыл;
МАЗ-ды тайдай шомылдырған
тентек қыздар жасасын,
Өртшілердің су айдайтын не түрлі
Насосындай
Сен де бар бол, жұлып айдап кететін
Менің қасіретімді.
* * *
Сендерді иықтан ұстады,
Эполеттер саусағы.
Гусарлар мен ақындарға
Ынтықтың да, аңсадың!
Өттіңдер ағып,
Сендерді
тасбақа-төмпектер басты,
полктің медиктері көп
шұқыды қазып сол басты.
Ал, тағы түйін боп мықты
таң алдына жақындап.
Саудасы біткен шофер мен
Жүреді жөңкіп ақындар!
Солардың жарық-шамдары
бұрала,
Көкке тарады.
Сіздерде ұят қалмады.
Осы біз қайда барамыз?
КҮЗ
С. Шипачевке
Үйрек қаққан қанаттардың сымпылы,
Жалғыз аяқ қара жолда белсенді,
ең соңғы бір мизамдардың жылтылы,
велосипед доңғалағы ең соңғы.
Ізін қуып бақ солардың сен-дағы,
ең соңғы үйдің есігін қақ қоштаса,
Тұрады онда жалғыз әйел болғаны,
Күтпейді енді ол азаматын кешкі асқа.
Әйел маған есікті аша қармақты,
Иығыма бетін басып салмақты,
тартар күліп бір езуін қиғаштап,
Кенет сөніп, түсінеді бәр-бәрін,–
Күзгі тілегін түсінеді даланың.
Дән қылауын,
От басының ойран болып қалғанын...
Жаураса да жас келіншек бұл әлі,
Ойлайды енді мынаны:
алма-ағаштың желісі бар,
Оның-дағы дәні бар,
Бұзауы бар сиырдың да жануар.
Еменнің де бүлкиді өмір діңінде,
далада, үйде, орман, ағаш түбінде,
Олар үшін өмір – көктеу,
Махаббат пен қасиет
ал, бұл үшін – жас төгу мен қасірет.
Неткен ыстық мына еріндер сыбырлы:
«Керегі не маған қолдың, кеуденің?
Неге керек өмір сүру, пеш жағып,
Жұмысқа шығу пенде боп?»
Иығына ауып сонда көз-бейлім,
Ештеңенің парқын мен де сезбеймін...
Ал, әйнектің сырты қырау,
Жап-жас қырау, жас арман,
дала жатыр қалайыдан жасалған.
Сол қыраулы мұздың бетін – мұз бетті
басып, барған сайын әнтек тарыла,
Теміржолдың линиясына қарай
Қара табан із кетті.
СОҢҒЫ ЭЛЕКТРИЧКА
Жігіттерде финка-пышақ,
ал, қыздарда сан қилы…
Жол бастаушы екі әйел тас мүсін боп қалғиды…
Мен қараңғы тамбурда едім,
Қашып кіргем ыстықтан,
Цыган таборындағыдай ызы-қызы айнала
гитар мен ұры қыстыққан.
Неге екені белгісіз,
Өлең оқи қалыппын.
Көлеңкелер арасында иықты,
арасында тұқылдар мен қабықтың.
Олардың өз кәсібі бар – ұры ауылы.
Мен оларға өлең оқып отырым.
Титтей қыздың терезеге қы